مجمع عمومی سازمان ملل، نمودی از بی‌اعتنایی و ازهم‌گسستگی

نشست امسال غایبان بزرگی دارد، و این حس را القا می‌کند که قدرت چندجانبه این نهاد رو به زوال است

جلسه شورای امنیت در مقر سازمان ملل متحد، نیویورک، ۲۳ فوریه ۲۰۲۳‌ـ Michael M. Santiago/Getty Images via AFP

هفتادوهشتمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل روز سه‌شنبه ۱۹ سپتامبر در نیویورک آغاز می‌شود، که اولین نشست کاملا حضوری پس از همه‌گیری کرونا است. اما غایبان بزرگ نشست امسال نقل محافل خواهد بود.

به نوشته اینترپرتر، از نظر بسیاری از ناظران، غیبت برخی از قدرتمندترین اعضای سازمان ملل متحد نشان‌دهنده تغییر اولویت در دیپلماسی و بازتابی از جهان ازهم‌گسسته امروز است.  

احتمالا همه نگاه‌ها به ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، خواهد بود که انتظار می‌رود در جلسه روز سه‌شنبه و همچنین جلسه شورای امنیت درباره جنگ اوکراین در روز چهارشنبه شرکت کند. اما بسیاری از قدرت‌های بزرگ حضور نخواهند داشت تا سخنرانی‌اش را بشنوند.

از پنج عضو دائم شورای امنیت، چهار کشور غایب خواهند بود. فقط جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، شرکت خواهد کرد. در حالی که غیبت روسای جمهوری چین و روسیه امری عادی است، کمی غیرعادی است که رهبران فرانسه و بریتانیا از شرکت در نشست صرف‌نظر کرده‌اند. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، نیز دیگر غایب فهرست سخنرانان امسال است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به نوشته اینترپرتر، از نظر بسیاری از دیپلمات‌ها، غیبت قدرت‌های بزرگ نشانه‌ای است که سازمان ملل متحد شاید دیگر سکوی اصلی چندجانبه‌گرایی در روابط بین‌الملل نیست. یکی از دیپلمات‌ها با اشاره به ائتلاف‌هایی مانند گروه ۲۰، گروه ۷ و بریکس، می‌گوید: «شما تمام کشورهای کوچک و متوسط را در سازمان ملل دارید، اما آن‌ها عضو یکی از آن ائتلاف‌ها نیستند. برای ما، این‌جا جایی است که باید درباره مسائلمان صحبت کنیم و آن‌ها باید رهبرانشان را بیاورند.»  

سال گذشته، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، درباره افزایش شکاف در جهان هشدار داد؛ مجمع عمومی امسال شاید نمود این روند باشد. با عضویت شش کشور دیگر در بریکس، و همین‌طور نشست‌های گروه ۷ و گروه ۲۰، شاید برای برخی کشورها مجمع‌های کوچک‌تر کارآمدتر از مجمع عمومی سازمان ملل باشد.

با وجود این، نیویورک همچنان میزبان شرکت‌کنندگان بلندپایه از سایر کشورها خواهد بود. در روز نخست اجلاس، رهبران آمریکا، برزیل، ترکیه، اوکراین، آلمان، ایران و نیجریه سخنرانی خواهند کرد.

به‌دلیل افزایش شمار کشورهای درگیر کودتا، ابهام‌هایی در فهرست سخنرانان وجود دارد؛ به‌عنوان مثال، رهبرانی به نمایندگی از نیجر و گابون فهرست شده‌اند که با کودتا برکنار شده‌اند.

اینترپرتر در ادامه می‌نویسد بی‌اعتنایی پنج عضو دائم شورای امنیت برای کشورهای در حال توسعه محسوس‌تر خواهد بود زیرا هدف امسال مجمع عمومی تمرکز بر «اهداف توسعه پایدار» است، اهداف ۱۷‌گانه‌ای که «طرح کلی مشترکی برای صلح و رفاه مردم و سیاره زمین» است. در سه‌شنبه و چهارشنبه هفته جاری، رهبران جهان در مورد چگونگی تسریع تحقق این اهداف گفت‌و‌گو خواهند کرد.

علاوه بر این، اتحادیه اروپا، عربستان سعودی و اتحادیه عرب گفت‌و‌گوها  در مورد روند صلح خاورمیانه و درگیری اسرائیل و فلسطینی‌ها را از سر خواهند گرفت. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نیز در تلاش برای احیای توافق صادرات غلات از طریق دریای سیاه، با نمایندگان اوکراین، روسیه و ترکیه ملاقات خواهد کرد.

برای بسیاری، غیبت مکرون (فرانسه)، سوناک (بریتانیا)، شی (چین) و پوتین (روسیه) نمایانگر تغییر احتمالی مسیر سازمان ملل متحد و دیپلماسی جهانی است. آنتونیو گوترش در نشست مطبوعاتی سالانه پیش از مجمع عمومی سعی کرد تعبیری خوش‌بینانه داشته باشد. وقتی از او در مورد این انشقاق و ازهم‌گسستگی سوال کردند، گفت: «نشانه‌هایی داریم، اما هنوز در وضعیت بازگشت‌ناپذیر قرار نداریم. بنابراین، واضح است که به‌موقع می‌توانیم جلویش را بگیریم. اما شاهدیم که در برخی جنبه‌ها خطر شکاف و اختلاف رو به افزایش است.»

بیشتر از جهان